درمان اسکار

اسکار (Scar) چیست؟

وقتی پوست دچار آسیب می شود، لایه های آن وارد فرآیند ترمیم می شوند و در این فرآیند، تولید کلاژن به طور قابل توجهی افزایش می یابد. جای زخم یا اسکار که در محل جوش خوردن زخم به وجود می آید، تحت تأثیر عوامل متعددی قرار دارد. این عوامل شامل بیماری ها، جراحی ها (مثل جای بخیه پس از سزارین)، تصادفات و آسیب های دیگر می شود.

به طور کلی، اسکار بخشی از فرآیند طبیعی ترمیم زخم است و هرچه شدت آسیب بیشتر باشد، زمان بهبودی و تعداد اسکارهای باقی مانده نیز بیشتر خواهد بود. حتی جای جوش ها به ویژه آن هایی که دستکاری شده اند، می توانند به عنوان نوعی اسکار باقی بمانند. امروزه با پیشرفت های فناوری و پزشکی، از تکنیک های مختلفی برای از بین بردن اسکارها استفاده می شود.

علت ایجاد اسکار پوستی چیست؟

ایجاد اسکارها روی پوست نتیجه آسیب هایی است که به سطح پوست وارد می شود. همان طور که پیشتر گفته شد، زمانی که پوست با آسیب هایی مانند سوختگی، زخم، جوش های تخریب شده یا هر نوع آسیب دیگری مواجه می شود، شروع به ترمیم خود می کند. در این فرآیند، پوست تلاش کرده تا به حالت طبیعی خود بازگردد و در این مسیر اسکارها شکل می گیرند. این اسکارها با توجه به نوع و شدت آسیب، ظاهر متفاوتی دارند، به این معنا که اگر فردی روی پوست خود چندین اسکار از منابع مختلف داشته باشد، ظاهر هر یک از آن ها متفاوت خواهد بود.

آشنایی با انواع مختلف اسکارها 

انواع مختلف اسکارها به سه دسته کلی تقسیم می شوند:  

• اسکارهای برجسته (هیپرتروفیک): این نوع اسکارها بالاتر از سطح پوست اطراف قرار می گیرند و ظاهری برجسته دارند.

• اسکارهای فرو رفته (آتروفیک): این اسکارها نسبت به ناحیه اطراف خود به داخل فرو می روند و گودتر به نظر می رسند.

• اسکارهای کلوئیدی: نوع دیگری از اسکارها که معمولاً در افراد مستعد دیده می شود. این اسکارها که نوعی از اسکارهای برجسته هستند، از محدوده زخم اولیه فراتر رفته و گسترش می یابند. کلوئیدها بیشتر در افراد با پوست تیره شایع اند اما در پوست های روشن نیز ممکن است ایجاد شوند.

برخی نواحی بدن مانند گردن، جلوی سینه و شانه ها بیشتر در معرض ایجاد اسکارهای برجسته هستند، در حالی که پوست صورت معمولاً به خوبی ترمیم شده و کمتر دچار اسکار می شود. همچنین، جای زخم های ناشی از آکنه، به ویژه در افرادی که آکنه های شدید دارند یا جوش ها را دستکاری می کنند، به شکل اسکارهای خاصی در صورت ظاهر می شوند.

درم ابریژن موثرترین درمان اسکار پوستی

درمان اسکار پوستی با درم ابریژن یکی از مؤثرترین و پرطرفدارترین روش های درمان اسکار صورت است که برخلاف میکرودرم ابریژن، تنها توسط پزشک و در کلینیک های تخصصی قابل انجام است. در این روش، پزشک با استفاده از برس سیمی، لایه برداری عمیق از پوست را انجام می دهد تا به تحریک و بازسازی آن کمک کند و بدین ترتیب بهبود چشمگیری در ظاهر اسکارها ایجاد شود.

این حال، این روش ممکن است با عوارضی همراه باشد از جمله خطر عفونت، تیره شدن پوست، قرمزی و تورم و احتمال ایجاد ناهمگونی در رنگ پوست. همچنین، درم ابریژن برای افرادی که پوست حساسی دارند یا به اختلالات خودایمنی مبتلا هستند، مناسب نیست. برای تصمیم گیری درست و انتخاب بهترین روش درمان، مشاوره با پزشک متخصص ضروری است.

لایه برداری شیمیایی روشی موثر در درمان اسکار پوستی

درمان اسکار پوستی با لایه برداری شیمیایی یک روش موثر برای درمان اسکار صورت است که باید در کلینیک و تحت نظارت متخصص انجام شود. این روش با استفاده از اسیدهای ملایم، لایه ای از پوست را از بین می برد و باعث ایجاد لایه جدیدی از پوست می شود. سه نوع لایه برداری وجود دارد: عمیق، متوسط و سطحی که هر کدام بر اساس نوع مشکل پوستی بیمار انتخاب می گردد.

لایه برداری عمیق به سه هفته دوره نقاهت نیاز دارد و ممکن است نیاز به بانداژ و تجویز آنتی بیوتیک داشته باشد. این روش محبوب است و می تواند به بهبود اسکارها، لکه های پوستی پوستی و چروک های سطحی کمک کند، اما ممکن است با عوارضی مانند حساسیت به نور خورشید، اگزما و تشدید مشکلات پوستی همراه باشد و برای زنان باردار یا شیرده مناسب نیست.

درمان اسکار پوستی با لیزر درمانی

درمان اسکار پوستی با لیزردرمانی نیز مشابه دیگر روش ها، با تخریب اپیدرم به بهبود وضعیت پوست کمک می کند، اما در اینجا از پرتوهای قدرتمند لیزر برای انجام لایه برداری استفاده می شود. پزشکان معمولاً از دو نوع لیزر، اربیوم و دی اکسید کربن، برای این کار استفاده می کنند که به نظر می رسد لیزر دی اکسید کربن در درمان اسکار مؤثرتر است. مزیت اصلی لایه برداری با لیزر، سرعت بالای بهبودی آن است که معمولاً بین 3 تا 10 روز طول می کشد. با این حال، این روش برای افرادی که هنوز با آکنه دست و پنجه نرم می کنند یا دارای پوست تیره هستند، توصیه نمی شود.

درمان انواع اسکار پوستی با روش میکرونیدلینگ

درمان اسکار پوستی با میکرونیدلینگ روشی مؤثر برای درمان انواع مختلف اسکار، از جمله اسکارهای فرورفته، اسکارهای ناشی از بارداری، ترک های پوستی و اسکارهای جراحی است، به جز اسکارهای هایپرتروفیک یا کلوئید. در این روش، پزشک با استفاده از دستگاه میکرونیدلینگ، سوراخ های ریز و منظم در سطح پوست ایجاد می کند. این آسیب های میکروسکوپی باعث تحریک فرآیند طبیعی ترمیم پوست شده و بدن به تولید سلول های جدید و بهبود بافت آسیب دیده می پردازد.

تزریق استروئید محبوب ترین درمان اسکار پوستی

درمان اسکار پوستی با تزریق استروئید به طور مستقیم به اسکار پوست تزریق می شود. این تکنیک بیشتر برای درمان اسکارهای کلوئید و هایپرتروفیک کاربرد دارد. استروئیدها به دلیل خاصیت ضدالتهابی خود، می توانند به بهبود ظاهر اسکار و کاهش درد ناشی از آن، به ویژه در اسکارهای سوختگی و جراحی، کمک کنند. معمولاً درمان با تزریق استروئید نیاز به چندین جلسه دارد تا نتایج مطلوب به دست آید.

درمان جای زخم ناشی از جراحی سوختگی

درمان اسکارهای ناشی از جراحی سوختگی شامل مجموعه ای از روش ها و تکنیک ها می شود که هدف آن کاهش یا از بین بردن جای زخم های به جا مانده از سوختگی ها است. این درمان ها برای بهبود ظاهر و عملکرد پوست آسیب دیده طراحی شده اند و می توانند شامل تکنیک های مختلفی از جمله لیزر درمانی، تزریق استروئید، استفاده از فیلرها و جراحی های اصلاحی باشند. هر یک از این روش ها به طور خاص برای مقابله با انواع مختلف اسکارها، از جمله اسکارهای هیپرتروفیک، کلوئیدها و انقباضات پوستی، توسعه یافته اند. هدف نهایی این درمان ها، کاهش اندازه و بهبود کیفیت اسکارها، بهبود ظاهر پوست و بازیابی عملکرد طبیعی آن است.

درمان با لیزر یکی از روش های متداول برای از بین بردن جای سوختگی است که توسط پزشک متخصص پوست انجام می شود. در این روش، اشعه های لیزر به لایه های زیرین پوست نفوذ کرده و سلول های آسیب دیده را ترمیم می کند. درمان با لیزر به سرعت نتایج قابل قبولی به همراه دارد و معمولاً کم درد و آسان است. دستگاه های مختلفی مانند لیزر اربیوم، لیزر فرکشنال و لیزر فراکسل برای این کار استفاده می شوند.

تزریق فیلر و ژل نیز یکی دیگر از روش های مؤثر برای بهبود جای سوختگی است. هنگامی که پوست آسیب دیده، کلاژن را به طور نامنظم تولید می کند، فیلرها مانند کلسیم هیدروکسیل آپاتیت و هیالورونیک اسید به ترمیم و جوان سازی پوست کمک می کنند. این روش مزایای زیادی دارد از جمله عدم نیاز به دوره بهبودی، خطر کم و توانایی ترمیم جاهای خالی شده پوست.

کدام اسکارها با درمان اسکار جراحی سوختگی قابل درمان هستند؟

درمان اسکارهای ناشی از جراحی سوختگی می تواند به بهبود و ترمیم انواع مختلف اسکارها، از جمله اسکارهای هیپرتروفیک، کلوئیدها و انقباضات کمک کند. 

اسکارهای هیپرتروفیک نوعی از اسکارها هستند که در نتیجه تولید بیش از حد بافت همبند به وجود می آیند و معمولاً در سطح پوست باقی می مانند. این نوع اسکارها ممکن است به مرور زمان کاهش یابند، اما درمان های خاصی مانند لیزر درمانی، تزریق استروئید و کرم های تجویزی می توانند به کاهش ضخامت و بهبود ظاهر آن ها کمک کنند.

کلوئیدها بر خلاف اسکارهای هیپرتروفیک، به دلیل رشد بیش از حد بافت همبند به شکل برجسته و متورم در اطراف زخم ایجاد می شوند و ممکن است از مرز زخم اولیه فراتر روند. درمان های معمول برای کلوئیدها شامل تزریق استروئید، لیزر درمانی و روش های جراحی برای کاهش اندازه و بهبود ظاهر آنها است.

انقباضات پوستی به حالتی اطلاق می شود که پوست آسیب دیده به علت سوختگی های عمیق یا جراحی به طور غیرطبیعی کشیده می شود که می تواند عملکرد و زیبایی را تحت تأثیر قرار دهد. درمان های رایج برای انقباضات شامل جراحی های اصلاحی برای آزادسازی کشش پوست و استفاده از پروتزها یا گرافت های پوستی برای بهبود ظاهر و عملکرد پوست است. برای درمان مؤثر اسکارهای جراحی سوختگی، مراجعه به متخصص پوست یا جراح پلاستیک برای انتخاب مناسب ترین و بهترین روش درمانی ضروری است. درمان های متنوعی مانند لیزر، تزریق استروئید و روش های جراحی می توانند به کاهش اندازه و بهبود ظاهر اسکارها کمک کنند و به بازیابی کیفیت پوست و عملکرد آن یاری رسانند.

انواع روش های درمان جای زخم جراحی سوختگی 

برای درمان جای زخم های ناشی از جراحی سوختگی، مجموعه ای از روش های مختلف وجود دارد که هر یک به طور خاص برای به حداقل رساندن ظاهر اسکار و بهبود سلامت کلی پوست طراحی شده اند. این روش ها شامل:

• برداشتن جراحی (Excision): این تکنیک شامل حذف بخش های آسیب دیده پوست با استفاده از جراحی است. هدف از این عمل، کاهش اندازه و ظاهر اسکارها از طریق برداشتن بافت مورد آسیب و سپس بخیه زدن پوست برای ایجاد یک زخم جدید و کوچک تر است. این روش به ویژه برای اسکارهای بزرگ و برجسته کاربرد دارد و ممکن است نیاز به چندین جلسه جراحی داشته باشد.
• پیوند پوست (Skin Grafting): در این روش، قسمتی از پوست سالم از ناحیه ای دیگر از بدن بیمار برداشته شده و بر روی ناحیه اسکار پیوند می شود. این تکنیک به ویژه برای اسکارهای عمیق و گسترده مفید است و می تواند بهبود قابل توجهی در ظاهر و عملکرد پوست آسیب دیده ایجاد کند.
• لیزر درمانی (Laser Therapy): لیزر درمانی با استفاده از پرتوهای نوری برای تحریک ترمیم بافت و کاهش قرمزی و ضخامت اسکارها به کار می رود. لیزرها می توانند به عمق پوست نفوذ کرده و بافت های مورد آسیب قرار گرفته را درمان کنند. این روش معمولاً برای درمان اسکارهای هیپرتروفیک، کلوئیدها و تغییرات رنگ پوست موثر است.
• تزریق استروئید (Steroid Injections): این درمان شامل تزریق داروهای استروئیدی به ناحیه اسکار است که به کاهش التهاب و ضخامت اسکار کمک می کند. این روش به ویژه برای اسکارهای هیپرتروفیک و کلوئیدها مفید است و می تواند به نرم تر شدن و بهبود ظاهر اسکار کمک کند.
• میکرونیدلینگ (Microneedling): این تکنیک شامل ایجاد کانال های ریز در پوست با استفاده از دستگاه های مخصوص است که به تحریک تولید کلاژن و ترمیم بافت آسیب دیده کمک می کند. میکرونیدلینگ می تواند به بهبود بافت و رنگ پوست کمک کرده و اثرات اسکار را کاهش دهد.

هر یک از این روش ها به طور خاص برای نوع و شدت اسکار و نیازهای فردی بیمار طراحی شده اند. مشاوره با یک متخصص پوست یا جراح پلاستیک می تواند به تعیین مناسب ترین و بهترین روش درمانی برای بهبود وضعیت پوست و کاهش ظاهر اسکارها کمک کند.